Οκτώ κρίσιμες ερωτήσεις που βρίσκονται καθημερινά στα χείλη πολλών και ισάριθμες σημαντικές απαντήσεις...
Η κατοχύρωση των καταθέσεων απασχολεί και πάλι, καθώς το μέλλον διαμορφώνει ερωτήματα για τις τράπεζες. Πόσο σίγουρο είναι να φυλάξουμε τα χρήματα «κάτω από το μαξιλάρι» και πόσο εξασφαλίζονται όσοι τα έστειλαν στο εξωτερικό;
Ακολουθεί ένας οδηγός επιβίωσης με 8 κρίσιμες ερωτήσεις και ισάριθμες απαντήσεις για την ασφάλεια των χρημάτων όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ η εφημερίδα Veto…
1. Μπορώ να προστατεύσω τις αποταμιεύσεις μου στην τράπεζα στην περίπτωση άτακτης χρεοκοπίας της χώρας και εξόδου από την ευρωζώνη;
Κανείς δεν μπορεί να δώσει μια σαφή απάντηση, διότι από τη νέα νομοθεσία που θα προκύψει μετά τη χρεοκοπία (πιθανόν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο) θα καθοριστεί και το ποιοι θα ζημιωθούν, ποιοι θα προστατέψουν τις αποταμιεύσεις, ακόμη και ποιοι θα κερδίσουν (ναι, θα υπάρχουν και αυτοί!).
Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε κίνηση απόσυρσης κεφαλαίων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ισοδυναμεί με σφαίρα στην καρδιά των τραπεζών και φέρνει τη χρεοκοπία ακόμη πιο κοντά. Σύμφωνα όμως με πληροφορίες και τα στοιχεία της πορείας των συνολικών καταθέσεων των τραπεζών, πολλοί Έλληνες φέρονται να έχουν στείλει τα χρήματά τους στο εξωτερικό ως κίνηση προστασίας των αποταμιεύσεών τους (έχουν,κακώς, αποδημήσει καταθέσεις περίπου 20 δισ. ευρώ και έτσι αποδυναμώνουν την χώρα, ευτυχώς το 95% των καταθέσεων παραμένουν εδώ, άλλα 230 δις).
2. Να κάνω ανάληψη μετρητών και να τα φυλάξω στο σπίτι;
Κατά πάσα πιθανότητα σώζονται από την υποτίμηση τα κεφάλαια. Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος διάρρηξης και κλοπής τους.
3. Να κάνω ανάληψη μετρητών και να τα φυλάξω σε τραπεζική θυρίδα;
Υπάρχει κίνδυνος -ομολογουμένως περιορισμένος- στη μετά ευρώ εποχή οι τραπεζικές θυρίδες να ανοίξουν υποχρεωτικά με νόμο, προκειμένου όσα μετρητά βρίσκονται εκεί να μετατραπούν αναγκαστικά στο νέο υποτιμημένο εθνικό νόμισμα.
4. Να στείλω τις καταθέσεις μου με έμβασμα σε άλλη χώρα της ευρωζώνης ή εκτός ευρωζώνης;
Χιλιάδες είναι αυτοί που έχουν αποστείλει κεφάλαια στην Κύπρο, στη Γερμανία ή την Ελβετία. Κάθε χώρα φέρει τον κίνδυνο που αντιστοιχεί στο δικό της τραπεζικό σύστημα. Στην περίπτωση υποτίμησης το πιθανότερο είναι να παραμείνουν σε ευρώ , αλλά κανένας δεν εγγυάται ότι δεν θα φορογηθούν και μάλιστα υπερβολικά.
5. Υπάρχει κίνδυνος οι ξένες τράπεζες να υποχρεωθούν να στείλουν τα χρήματα πίσω στην Ελλάδα;
Είναι πιθανό στο πλαίσιο διεθνούς συμφωνίας της Ελλάδας οι ξένες τράπεζες να εμβάσουν τα χρήματα στην Ελλάδα. Μπορεί να γίνει και διαφορετικά: να ανοίξουν οι ελληνικοί τραπεζικοί λογαριασμοί και όσοι έχουν εμβάσει χρήματα στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια να κληθούν να καταβάλουν πολύ υψηλό φόρο γι’ αυτήν την κίνησή τους, προκειμένου να αναγκαστούν να επαναπατριστούν τα χρήματα αυτά.
6. Να αγοράσω ομόλογα άλλης χώρας (π.χ. Γερμανίας);
Πρόκειται πιθανόν για μια ασφαλή τοποθέτηση με δεδομένη τη μικρή (αλλά υπαρκτή) πιθανότητα να χρεοκοπήσει και ένα άλλο κράτος. Συνήθως τα κράτη προστατεύουν τους πιστωτές τους από απαιτήσεις άλλων κρατών. Ωστόσο δεν αποκλείεται (αν και είναι περιορισμένη πιθανότητα) να πολιορκηθούν από την ελληνική κυβέρνηση οι κάτοχοι αυτών των ομολόγων προκειμένου να επαναπατρίσουν τα χρήματά τους.
7. Να αγοράσω χρυσό ή άλλο πολύτιμο μέταλλο;
Και σε αυτήν την περίπτωση το ποσοστό προστασίας είναι υψηλό. Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος κατάρρευσης της τιμής του μετάλλου στο μέλλον και απώλειας κεφαλαίων μέσω ζημιών.
8. Να αγοράσω ακίνητο;
Αποτελεί την πιό καλή επιλογή για την προστασία των αποταμιεύσεων. Ωστόσο, αναλαμβάνεται πάντα ο κίνδυνος να καταρρεύσουν λόγω της ύφεσης οι τιμές των κυρίως των κτιρίων και πολύ λιγότερο των οικοπέδων και να μειωθεί η αξία του κτιρίου που αγοράσθηκε αλλά σίγουρα δεν θα χαθούν τα χρήματα και σίγουρα δεν θα πέσει άλλο η αξία των οικοπέδων που σήμερα βρίσκονται καθηλωμένα στις τιμές που ήταν πρίν τρία χρόνια και τουλάχιστον 15-20% μειωμένα απο το 2008 και 20-30% απο το 2007.
Τι είναι η "ελεγχόμενη πτώχευση".
Η πτώχευση, κατ' αρχάς, ό,τι επίθετο κι αν της κοτσάρει κανείς από μπροστά, είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο: είναι «η αδυναμία πληρωμής των χρεών (ατόμου, εταιρείας ή κράτους), επειδή οι οφειλές προς τους πιστωτές υπερβαίνουν τα οικονομικά διαθέσιμα» (Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας).
Και στις δύο περιπτώσεις, λοιπόν, η χώρα δηλώνει αδυναμία να αποπληρώσει το χρέος της. Από εκεί και πέρα, η διαδικασία είναι προδιαγεγραμμένη: ξεκινούν διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών και τελικά επέρχεται συμβιβασμός ο οποίος περιλαμβάνει μία έκπτωση στο οφειλόμενο ποσόν και ίσως επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής.
«Φυσιολογική»...
Σε μία φυσιολογική πτώχευση χώρας, όπως αυτή που θα μπορούσε να έχει κυρήξει η Ελλάδα από τις αρχές του 2010, οι δύο διαπραγματευόμενες πλευρές είναι το κράτος από τη μία και οι ιδιωτικές τράπεζες-δανειστές από την άλλη. Οποιοσδήποτε συμβιβασμός περιορίζεται στο ύψος του ποσού, τον τρόπο και τη διάρκεια αποπληρωμής του. Όπως είναι φυσικό, καμία ιδιωτική εταιρεία δεν μπορεί να αξιώσει κυριαρχικά δικαιώματα απέναντι σε μία χώρα -τουλάχιστον όχι χωρίς να γίνει στρατιωτικό πραξικόπημα.
...και «ελεγχόμενη»
Αντιθέτως, μια πτώχευση χαρακτηρίζεται "ελεγχόμενη" όταν σε αυτήν εμπλέκονται οργανισμοί που μπορούν να ασκήσουν κυριαρχικά δικαιώματα στη χώρα που πτωχεύει. Κάτι τέτοιο είναι προφανώς καλό για τους δανειστές, αλλά ταυτόχρονα καταστροφικό για το λαό της χώρας που πτωχεύει.
Αυτή ακριβώς είναι, δυστυχώς, η περίπτωση της Ελλάδας. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μας δάνεισαν χρήματα για να ξεχρεώσουμε τις ιδιωτικές (γερμανικές και γαλλικές, κυρίως) τράπεζες, οι οποίες παίρνουν κανονικά πλέον τις δόσεις τους.
Εμείς, από την άλλη, δε βελτιώσαμε καθόλου τη θέση μας: η αδυναμία συγκέντρωσης πόρων για την συνεπή αποπληρωμή του -τώρα μεγαλύτερου- χρέους μας είναι η ίδια, άρα η κύρηξη πτώχευσης παρέμεινε ένα αναπόφευκτο γεγονός. Απλώς μεταθέσαμε την επίσημη ανακοίνωση για λίγους μήνες μετά.
Μόνοι κερδισμένοι από αυτή την καθυστέρηση ομολογίας πτώχευσης, είναι οι τράπεζες που θα προσπαθήσουν σε αυτό το διάστημα να ξεφορτωθούν όσο περισσότερα μπορούν από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους.
Από την άλλη, το τίμημα για την εξαγορά αυτών των λίγων μηνών, ήταν πανάκριβο για τη χώρα. Διότι, όταν έρθει η ώρα, αντί να κληθούμε να διαπραγματευτούμε απέναντι στις τράπεζες έχοντας το πάνω χέρι, θα πρέπει να διαπραγματευτούμε το χρέος μας με έναν πολύ πιο σκληρό και δυνατό αντίπαλο: το ΔΝΤ, το οποίο έχει τη δυνατότητα -όπως έχουμε ήδη δει- να παρεμβαίνει και να διατάζει την ελληνική βουλή να αναθεωρεί προϋπολογισμούς, να επιβάλλει φόρους και να κόβει συντάξεις. Η καταστροφή του κοινωνικού ιστού της χώρας είναι ήσσονος σημασίας, αρκεί οι νέοι μας δανειστές να πάρουν τα χρήματά τους πίσω το συντομότερο δυνατόν.
Το σκηνικό θυμίζει σενάριο μαφιόζικης ταινίας: ο μαφιόζος-ΔΝΤ "αγόρασε" το χρέος μας πληρώνοντάς το στον αρχικό δανειστή (τις ιδιωτικές τράπεζες) και τώρα χρησιμοποιεί τις δικές του μαφιόζικες μεθόδους για να αποσπάσει τα χρήματα από εμάς. Και το πιο τραγικό, είναι πως ήταν συνειδητή επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να καλέσει τον μαφιόζο να εμπλακεί -και μάλιστα παρουσίασε την εμπλοκή του ως "σωτηρία".
